euskalkultura.eus

Donostia-San Sebastian. Munduko zenbait euskal etxetan eta Diasporako zein Euskal Herriko taldeen eskutik ekitaldiak, aldarrikapenak eta oroitzapen ekimenak ari dira antolatzen eta gertatzen egunotan, biharko egunez, duela bost mende, erori baitzen Iruñea, Gaztelako tropek Aragoiko Fernandoren agintepean egindako erasoa eta gero, horrek Nafarroako Erresuma osoaren konkista bideratuko zuelarik, eta hamar urteren buruan nafar kateen erabateko desagerpena nazio burujabeen galeriatik, ordura arteko lurraldetasunez bederen.

Gertakari historiko haren aurrean ospakizunak zeinu batekoak baino gehiagokoak izan dira eta Nafarroako Gobernuak, esaterako, Nafarroa Espainiako estatuaren baitan erabat uztartu eta "gainerako lurralde eta erregioekin batera egungo Espainia modernoa" dena osatzeko bidearen barnean kokatu du eta, are gehiago, ospakizuna "Navas de Tolosa"ko batailaren (1212) zortzigarren mendeurrenari lotu eta elkarrekin ari da ospatzen, horretarako programa bat prestatu duelarik, jarraitzaile izan dituela zenbait nafar etxe, esaterako Zaragozako Nafar Etxea.

Beste ikuspuntu batetik abiatuta, irakurketa kritikoa egin eta eraso eta konkistaren bortizkeria salatu dute beste zenbaitek Nafarroan eta Diasporan, gertakari harek "ordura arte burujabea zen Nafarroako Erresumaren desagerketa behartua" ekarri zuelakoan. Gaur bertan esaterako, Argentinan, 'Navarra: la conquista' dokumentala emango du Chascomuseko Euskal Etxeak, ondoren testuinguru historikoaz jardungo delarik Cesar Arrondo irakaslea, arratsaldeko zazpietan bertako euskal egoitzan. Beste batzuk bestelako ekitaldiak deitu dituzte, hala nola, internetez egitekoa, San Miguelgo Askatasunaren Bidea elkarteak, edo FEVAk, bere aldetik, aldarrikapen agiria plazaratuz, bere kideetako multzo esanguratsu bat Pirineo bi aldeetako nafarrak baitira, azpimarratu digu federazioko lehendakaria den Ricardo Basterrak, bera ere nafar arbasoduna.